ที่ตั้งและอาณาเขต

อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ มีพื้นที่ครอบคลุม  4 จังหวัด คือ จังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดนครราชสีมา จังหวัดนครนายก และจังหวัดสระบุรี ตั้งอยู่ระหว่างเส้นละติจูด ที่ 14°00' - 14°33' เหนือ และระหว่างเส้นลองจิจูด ที่ 101°05' - 103°14' ตะวันออก ในขณะจัดตั้งมีขนาดพื้นที่ ประมาณ 2,168.75 ตารางกิโลเมตร หรือ 1,355,468.75 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่กว่า 11 อำเภอของ 4 จังหวัด คือ จังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดนครราชสีมา จังหวัดนครนายก และจังหวัดสระบุรี  ดังนี้

ปัจจุบันพื้นที่ส่วนใหญ่ของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ตั้งอยู่ในท้องที่จังหวัดปราจีนบุรี คือ ประมาณ 721,260 ไร่ หรือ 53 เปอร์เซ็นต์ ของพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ทั้งหมด รองลงมาอยู่ในท้องที่จังหวัดนครนายก ประมาณ 364,600 ไร่ หรือ 27 เปอร์เซ็นต์ ของพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ทั้งหมด ส่วนท้องที่จังหวัดนครราชสีมา มีประมาณ 197,000 ไร่ หรือ 15 เปอร์เซ็นต์ ของพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ทั้งหมด และตั้งอยู่ในท้องที่จังหวัดสระบุรีน้อยที่สุด คือ ประมาณ 70,570 ไร่ หรือ 5 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ทั้งหมด

อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ 200 กิโลเมตร สามารถเดินทางเข้าถึงพื้นที่ได้โดยผ่านด่านตรวจเก็บค่าบริการอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ซึ่งมีจำนวน 2 ด่าน คือ ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวศาลเจ้าพ่อ (ด่านปากช่อง) อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา และศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเนินหอม (ด่านเนินหอม) อำเภอเมืองปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี 

ศาลเจ้าพ่อ (ด่านปากช่อง)

เส้นทางบนอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่จากด่านศาลเจ้าพ่อ (ถ. ธนะรัชต์) ถึงทางเข้าจังหวัดปราจีนบุรีประมาณ 50 กม. 
นักท่องเที่ยวสามารถขึ้นด้านหนึ่งแล้วลงอีกด้านหนึ่งหรือเลี้ยวกลับทางเดิมก็ได้

จากกรุงเทพฯ การเดินทางเข้าสู่ที่ทำการอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ปัจจุบันสามารถเลือกเดินทางได้ 3 วิธี 
คือ รถยนต์ส่วนบุคคล รถโดยสารประจำทาง หรือรถไฟ ดังนี้

โดยรถยนต์ส่วนบุคคล

เส้นทางที่ 1 กรุงเทพฯ -  ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวศาลเจ้าพ่อ 
จากถนนพหลโยธิน ผ่านรังสิตประตูน้ำพระอินทร์ และจังหวัดสระบุรี เลี้ยวขวาเข้าถนนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2 (ถนนมิตรภาพ) ก่อนถึงอำเภอปากช่อง บริเวณกิโลเมตรที่ 23 จะพบศูนย์บริการนักท่องเที่ยวศาลเจ้าพ่อ และเดินทางต่อไปอีกประมาณ 15 กิโลเมตร จะถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ รวมระยะทางประมาณ 205 กิโลเมตร

เส้นทางที่ 2 กรุงเทพฯ -  ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวศาลเจ้าพ่อ 
ใช้เส้นทางของทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง หมายเลข 6 หรือมอเตอร์เวย์ บางปะอิน-นครราชสีมา
มีจุดเริ่มต้นโครงการเชื่อมต่อกับถนนกาญจนาภิเษก หรือถนนวงแหวนรอบนอกตะวันออก และถนนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน) บริเวณทางแยกต่างระดับบางปะอิน จังหวัดพระนคร
ศรีอยุธยา มอเตอร์เวย์สายนี้ จะตัดเป็นถนนเส้นใหม่ขนานกับถนนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 
(ถนนพหลโยธิน) และทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2 (ถนนมิตรภาพ) ซึ่งสามารถลงจากมอเตอร์เวย์ ด่านเก็บค่าผ่านทางที่อำเภอปากช่องตัดเข้าถนนทางหลวงจังหวัดหมายเลข 2090 (ธนะรัตน์) อำเภอปากช่อง มุ่งหน้าสู่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ก่อนจะถึงช่วงยกระดับเหนือถนนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2 (ถนนมิตรภาพ) ที่อ่างเก็บน้ำลำตะคอง ไปสิ้นสุดที่ทางเลี่ยงเมืองนครราชสีมา (บายพาส) จังหวัดนครราชสีมา

เส้นทางที่ 3 กรุงเทพฯ - ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเนินหอม 
ใช้เส้นทางถนนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน) ผ่านรังสิต ผ่านหนองแค เลี้ยวขวาสู่ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 33 (ถนนสุวรรณศร) ที่อำเภอหินกอง ผ่านตัวเมืองนครนายกถึงสี่แยกเนินหอม หรือวงเวียนศาลสมเด็จพระนเรศรมหาราชก่อนเข้าตัวเมืองปราจีนบุรี เลี้ยวซ้ายเข้าสู่ถนนทางหลวงจังหวัดหมายเลข 3077 ปราจีนบุรี – เขาใหญ่ ถึงพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่บริเวณศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเนินหอม รวมระยะทางประมาณ 190 กิโลเมตร ทั้งนี้เส้นทางที่ 2 ค่อนข้างชันเหมาะที่จะใช้เป็นทางลงมากกว่า 

โดยรถโดยสารประจำทาง

เส้นทางที่ 1 กรุงเทพฯ -  ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวศาลเจ้าพ่อ 
ให้โดยสารรถประจำทางสายกรุงเทพฯ–นครราชสีมา หรือรถตู้ประจำทางเอกชนสายกรุงเทพฯ–ปากช่อง
 มาลงที่อำเภอปากช่อง ต่อจากนั้นแนะนำให้เช่ารถหรือต่อรถโดยสารประจำทางสายปากช่อง – เขาใหญ่ ที่ให้บริการตั้งแต่เวลา 06.00 – 17.00 น. ของทุกวัน ซึ่งรถจะออกทุก 30 นาที ค่าโดยสาร 15 บาท ไปสิ้นสุดที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวศาลเจ้าพ่อ (ด่านตรวจเก็บค่าบริการอุทยานฯ) จากนั้นแนะนำให้ขออาศัยรถนักท่องเที่ยวเพื่อพาเข้าไปแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ ในเขตอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ 
เส้นทางที่ 2 กรุงเทพฯ - ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเนินหอม 
ขึ้นโดยสารรถประจำทาง กรุงเทพฯ - ปราจีนบุรี มาลงที่แยกวงเวียนนเรศวร (แยกเข้า จ.ปราจีนบุรี) จากนั้นแนะนำให้แนะนำโดยสารมอเตอร์ไซค์รับจ้างที่แยกนี้ หรือขออาศัยรถนักท่องเที่ยวไปลงที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเนินหอม (ด่านเนินหอม) หรือ พาเข้าไปแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ ในเขตอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ 

โดยรถไฟ

เส้นทางจากกรุงเทพฯ -  ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวศาลเจ้าพ่อ
ขึ้นรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ (กรุงเทพฯ - ปากช่อง) ลงที่สถานี อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา แล้วต่อรถสองแถวที่ตลาด อ.ปากช่อง - อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ลงที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวศาลเจ้าพ่อ (ด่านตรวจเก็บค่าบริการอุทยานฯ) จากนั้นแนะนำให้ขออาศัยรถนักท่องเที่ยวเพื่อพาเข้าไป แหล่งท่อง-เที่ยวต่างๆ ในเขตอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ 

ค่าบริการนักท่องเที่ยวชาวไทย

ค่าบริการนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ

* อัตราค่าบริการหรือค่าตอบแทนในการให้บริการและการอำนวยความสะดวกในอุทยานแห่งชาตินี้มีผลตั้งแต่ วันที่ 7 มิถุนายน 2565 เป็นต้นไป

* อัตราค่าบริการหรือค่าตอบแทนในการให้บริการและการอำนวยความสะดวกในอุทยานแห่งชาตินี้มีผลตั้งแต่ วันที่ 7 มิถุนายน 2565 เป็นต้นไป

** ไม่อนุญาตให้ผ่านเข้าไปในอุทยานฯ สำหรับรถยนต์ที่มีมากกว่า 6 ล้อขึ้นไป หรือรถยนต์ 2 ชั้น หรือรถยนต์ที่มีความสูงมากกว่า  3.50 เมตร

*** รถบ้านชนิดลากจูงไม่อนุญาตให้ผ่านเข้าไปในอุทยานฯ (ด่านปากช่องและด่านเนินหอม)

แหล่งข้อมูล/ภาพ อ้างอิง เว็บไซต์อุทยานแห่งชาติเขาใหญ๋